w każdym bądź razie
  • o zapisie dat raz jeszcze
    17.11.2009
    17.11.2009
    Wiem, że okres czasu wyrażony latami zapisujemy jak każdy zakres liczbowy, czyli z dywizem bądź półpauzą bez spacji, np. 1989-2004. Czy zakres wyznaczony dokładnymi datami powinien być zapisany 3 III 1989-5 V 2004, czy też 3 III 1989 – 5 V 2004? A co w sytuacji: 1845-ok. 1913? Gdy mówimy o stuleciach, to mamy ziemie polskie w XIX-XX czy w XIX – XX w.?
  • Liczymy razy
    6.11.2018
    6.11.2018
    Wiem, że poprawnie jest półtora raza, ale dwa i pół razy. Zastanawiam się jednak, co począć z takimi przypadkami, jak: „17/7; 15/11; 1,8; 2,3 raza/razy”. Naturalne wydawałoby się łączyć wszelkie ułamki z formą raza, ale wtedy 2,5; 3,5 itp. stają się dziwnymi wyjątkami. A co np. z dwa i ćwierć? Może więc przyjąć zasadę, że niezależnie od tego, jakim ułamkiem jest wyrażony liczebnik, to dopóki ma on wartość mniejszą od dwa, łączymy go z raza, a jeśli większą od dwa, to z razy?
  • imiona postaci i obiektów literackich – po raz drugi
    21.03.2008
    21.03.2008
    Czy Królewna Śnieżka, Żabi Król i Czarodziejskie Źródło pisze się z dużej czy małej litery?
    Czas w baśni jest nieokreślony. Mówi się wtedy: za siódmą górą, za siódmą rzeką. Baśnie bywają różne. Występują w nich postacie fantastyczne: Żabi Król, Śpiąca Królewna, krasnoludki, wróżki, smok mający siedem głów, mówiące ludzkim głosem jaskółki, wróble i słowiki. Są też czarodziejskie przedmioty, np. Czarodziejskie Źródło. Każda baśń uczy, jak ludzie powinni postępować w życiu.
  • wyliczenia raz jeszcze
    9.05.2002
    9.05.2002
    Dzień dobry,
    Czy poniższa konwencja jest dopuszczalna, tzn. czy jeśli elementy listy punktowanej nie są pełnymi zdaniami, ale krótkimi wyrażeniami wielowyrazowymi występującymi w mianowniku, to pierwszy wyraz każdego elementu można pisać wielką literą i na końcu nie stawiać przecinka, a na końcu ostatniego elementu – kropki ? Oto przykład:

    Wybierz jedną z następujących postaci:
    - Mapa bitowa monochromatyczna
    - Mapa bitowa 16-kolorowa
    - Mapa bitowa 256-kolorowa

    Dziękuje za odpowiedź i pozdrawiam.
  • Koń, jak brzmi, każdy słyszy
    24.05.2004
    24.05.2004
    Jak powinniśmy wymawiać literę ń na końcu wyrazu? W Podręcznym słowniku poprawnej wymowy polskiej z 1994 r. wyczytałem, że najpoprawniejsza jest wymowa ń na końcu wyrazu jako j nosowe. Ja natomiast nie wyobrażam sobie, żebym mógł w ten sposób wymówić na przykład wyraz koń. Wydaje mi się, że większość ludzi nie zrozumiałaby, co do nich mówię. Jak to jest?
  • O osobowości – jeszcze raz
    4.07.2018
    4.07.2018
    Droga Redakcjo!
    Zainteresowała mnie Wasza definicja słowa osobowość. Według pierwszej można byłoby powiedzieć: To jest Ziutek, on jest osobowość.
    Osobowość ma każdy. Jakąś, jakąkolwiek. Więc coś tu chyba z tą definicją jest nie tak. Może chodzi o osobistość?
    Z szacunkiem – Pelagia
  • Super – razem czy oddzielnie?

    25.11.2020
    25.11.2020

    Dzień dobry,

    proszę o odpowiedź – razem czy oddzielnie:

    - superłatwe roboty,

    - Tworzymy superłatwe w użyciu roboty software'owe

    - Superprosty interfejs ułatwia

    - Superproste roboty

  • Padawan
    15.05.2017
    15.05.2017
    Szanowni Państwo,
    w sadze Gwiezdne wojny istotną rolę odgrywają padawani – młodzi adepci sztuki Jedi. Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym słowie. Nie spotkałem go nigdzie poza tym kontekstem, czyżby zostało wymyślone na jego potrzebę? Obiło mi się o uszy, że – nazwijmy to szumnie – sfera duchowa świata Star Wars była inspirowana tradycjami Dalekiego Wschodu. Słowo padawan rzeczywiście pobrzmiewa gdzieś jakby z hinduska? Czy to dobry trop?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • dżdżysty

    27.11.2023
    27.11.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawia mnie, czy słowa dżdżysty — skoro pochodzi od słowa „deżdż” — nie należałoby wymawiać jako [d-żdżysty, drzdżysty]. Tzn. pierwsze „dż” jak [drz] (np. w „drzewie”), a drugie „dż” - już normalnie, czyli tak jak się je teraz wymawia. I czy tak samo nie należałoby wymawiać dżdżownicy: [d-żdżownica].

    Czy taka wymowa nie była pierwotna? Sami Państwo piszą, że w języku górnołużyckim mówi się „dešćownica”, więc wydaje mi się to oczywiste.


    Z poważaniem

    Andrzej M. Sołtan

  • No tego to się nie spodziewałem!
    18.04.2015
    18.04.2015
    Dzień dobry,
    spotkałem się wczoraj z wyrażeniem: „No tego, to się nie spodziewałem”. Mam dwie wątpliwości z nim związane:
    1) Czy przecinek na pewno jest tu we właściwym miejscu? Przyznam że zupełnie mi tu nie pasuje.
    2) Czy wyraz to nie jest zbędny? Przypomina mi słowo bądź z niepoprawnego wyrażenia w każdym bądź razie.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego